Studium Generale – Blok 3 

Data: 15, 22, 29 januari 2026 

TOEKOMST VAN DE KERK 

 

Docent: Rob Mascini (15 januari)

Bijna alle kerkgemeenschappen in ons land hebben te maken met kerksluitingen. Kerkbesturen voelen zich gedwongen om kerkgebouwen af te stoten. Er zijn te weinig kerkgangers, te weinig voorgangers en het geld raakt op. Dit alles tot verdriet en soms protest van de laatste kerkgangers. Een verdriet en een protest dat vaak gedeeld wordt door veel anderen die in stad of dorp gehecht zijn geraakt aan het kerkgebouw. 

Graag wil ik met u nadenken over de vragen die dit alles oproept. Vragen zoals: 

  • Als een kerkgebouw sluit, verdwijnt dan de kerkelijke presentie in stad of dorp? Is dat erg? Hoe kunnen we dat voorkomen?
  • Waarom is een kerkgebouw kennelijk belangrijk ook voor niet-kerkgangers?
  • Hoe belangrijk is een kerk die open staat voor dorp en stad?
  • Hoe gaat het elders in de wereld?
  • Zien we voorbeelden in ons eigen land, dat het anders kan (dus met weinig geld, weinig kerkgangers en voorgangers)?
  • Wordt de kerk in Nederland een diasporakerk? En wat betekent dat?
  • Sluiten we niet te snel? Veel kerken zien plotseling nieuwe kerkgangers over de drempel komen: jongeren die door kerkelijke influencers op het internet geboeid zijn geraakt door het geloof. 

Rob Mascini heeft in zijn rol als diaken in de Rooms-Katholieke kerk zelf zeven kerksluitingen meegemaakt en gezien wat dit betekent voor kerkgangers en inwoners van dorpen en stadswijken. Door middel van jarenlange studie en vele reizen wereldwijd in het kader van de diaconie is hij goed op de hoogte van het belang van lokale kerkelijke aanwezigheid. 

 

Docent: Aarnoud van der Deijl (22 en 29 januari 2026) 

In het eerste deel van zijn boek De toekomst van de kerk. Essay vol rouw en hoop (Middelburg, 2023) reflecteert predikant Aarnoud van der Deijl op alle missionaire pogingen die de kerk en hijzelf in ruim 30 jaar hebben ondernomen. Hij komt tot de conclusie dat die pogingen de ontkerkelijking niet hebben kunnen stuiten en misschien een heel ander doel dienden, namelijk om de pijn van het verlies niet te hoeven voelen. Wat als we het zien als een rouwproces en accepteren dat ‘de kerk niet te redden is’? Gaan we dan andere dingen doen of doen we dingen anders?  

In deel 2 van zijn boek gaat hij te rade bij mensen die recentelijk juist tot de kerk zijn toegetreden. Opiniemakers als Stephan Sanders, Kristien Hemmerechts en Paul van Tongeren. Hun stelt hij de vraag: ‘maar redden we het wel zonder de kerk’? 

In de beide colleges gaan we zowel de rouw als de hoop verkennen. 

 

Aarnoud van der Deijl was predikant in achtereenvolgens Burgh-Haamstede, Oost-Souburg, Hoofddorp en nu in Abcoude. In Zeeland was hij ook docent Levensbeschouwing aan de Pabo te Vlissingen en freelance radiopresentator. Hij schreef en redigeerde diverse boeken zoals de Doornse Catechismus.